Công tác triển khai mô hình "Bác sĩ gia đình" ở Tiền Giang

Nhằm giải quyết vấn đề trên, ngày 22/3/2013, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Kim Tiến đã phê duyệt đề án xây dựng và phát triển mô hình phòng khám bác sĩ gia đình năm 2013 - 2020, theo đó từ năm 2013 - 2015 sẽ làm thí điểm trên 7 tỉnh, thành phố, trong đó Tiền Giang được Bộ Y tế chọn là đơn vị điểm triển khai mô hình này.

Ngày 10 tháng 4 năm 2013, Sở Y tế Tiền Giang đã tổ chức hội thảo giới thiệu mô hình "Bác sĩ gia đình" do PGS.TS Phạm Lê An - Giám đốc Trung tâm Đào tạo bác sĩ gia đình - Đại học Y dược TP. Hồ Chí Minh trình bày. Theo PGS .TS Phạm Lê An, bác sĩ gia đình là một lĩnh vực hoạt động y tế phổ biến ở các nước phát triển trên thế giới, nhưng ở Việt Nam đây là khái niệm còn khá mới mẻ đối với người dân. Bác sĩ gia đình xuất hiện ở Việt Nam khoảng 10 năm nay và không ít người vẫn nghĩ rằng bác sĩ gia đình là những người khám chữa bệnh theo yêu cầu và phục vụ người bệnh tận nhà, dành cho các gia đình khá giả. Nhưng thực tế, chữa bệnh tại nhà chỉ là một hoạt động rất nhỏ của y học gia đình và bác sĩ gia đình có ích cho mọi người, nhất là người có thu nhập thấp.

Thực tế cho thấy, phần lớn cơ sở y tế phường, xã vẫn chưa thu hút và tạo được niềm tin đối với bệnh nhân. Vì vậy dẫn đến tình trạng các trạm y tế vắng bệnh nhân trong khi đó các bệnh viện tuyến trên thì lại quá tải. Nhân rộng mô hình “Bác sĩ gia đình” sẽ góp phần giảm tải tại các bệnh viện tuyến trên. Những người hoạt động trong mô hình bác sĩ gia đình là những sinh viên trải qua 6 năm học đa khoa, sau đó được đào tạo tiếp 1 năm chuyên khoa bác sĩ gia đình. Những bác sĩ này làm việc tại tuyến gần dân nhất, có thể quản lý về sức khỏe cho một khu vực khoảng vài trăm người. Để có thể làm việc tốt, họ phải có một kiến thức đa khoa thuộc nhiều lĩnh vực, kể cả nhi khoa, sản khoa và lão khoa... Không chỉ thế, những bác sĩ này phải có chuyên môn tốt về y học cộng đồng và phải có kỹ năng tiếp xúc tốt với người bệnh, biết lắng nghe người bệnh và tư vấn cho họ. Bác sĩ gia đình là những người phát hiện, chẩn đoán, xử lý các bệnh phổ biến và cấp cứu thông thường ở cộng đồng, đặc biệt giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên. Họ sẽ là người trực tiếp khám bệnh, điều trị và tư vấn cho bệnh nhân. Các bác sĩ này sẽ theo dõi rất chặt chẽ diễn biến tình trạng sức khỏe của bệnh nhân trên địa bàn của mình và việc theo dõi này sẽ được thực hiện liên tục đến suốt đời. Với những bệnh lý đơn giản, mức độ nhẹ, bác sĩ gia đình sẽ theo dõi và kê đơn. Trong trường hợp bệnh vượt quá phạm vi chuyên môn của bác sĩ gia đình, họ sẽ giới thiệu bệnh nhân đến các bệnh viện chuyên khoa phù hợp. Khi bệnh nhân chuyển lên tuyến trên, bác sĩ chuyên khoa sẽ có được đầy đủ những thông tin sức khỏe của người bệnh từ bệnh án mà bác sĩ gia đình đã ghi nhận, như tiền sử bệnh, các yếu tố bệnh mang tính gia đình, thuốc đã dùng... và hướng điều trị của chính bác sĩ gia đình. Điều đó sẽ giúp cho các bác sĩ chuyên khoa có cơ sở để chỉ định điều trị tốt hơn. Quan trọng hơn, bác sĩ gia đình tiếp cận những người khỏe còn lại trong gia đình thông qua lòng tin từ các bệnh nhân họ đã điều trị tốt, để giúp họ dự phòng, phát hiện sớm nguy cơ bệnh tật để phòng ngừa, tầm soát định kỳ những bệnh lý có nguy cơ cao theo nhóm tuổi, theo cộng đồng dân cư thông qua bệnh án y học gia đình... Ưu điểm của bác sĩ gia đình là bệnh nhân sẽ được quản lý thông tin sức khỏe toàn diện như: nhóm máu, các bệnh mà bệnh nhân từng mắc, các kết quả xét nghiệm, gia phả, quá trình sử dụng thuốc, dị ứng thuốc và sẵn sàng đến nhà khám chữa bệnh cho bệnh nhân. Nhờ vậy, mỗi khi bị bệnh, người bệnh không cần đi đến bệnh viện ngay.

Nói về mô hình "Bác sĩ gia đình", ông Nguyễn Hùng Vĩ, Phó Giám đốc Sở Y tế Tiền Giang cho biết: Sự có mặt của bác sĩ gia đình trong mạng lưới y tế Tiền Giang sẽ giúp việc chăm sóc sức khỏe ban đầu hiệu quả hơn. Khi ấy, các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến trên chỉ tập trung xử trí những ca bệnh khó, bệnh lý chuyên khoa và đóng vai trò là tuyến trên thực sự. Việc đánh giá đúng bệnh, cần chữa trị ở đâu sẽ giúp người bệnh tránh cảnh chờ đợi và giảm các chi phí do giảm tỉ lệ chuyển tuyến không cần thiết. Theo kinh nghiệm trên thế giới, mô hình “Bác sĩ gia đình” đem lại hiệu quả chăm sóc sức khỏe cao nhất mà ít tốn kém nhất. Mô hình này vừa giúp giảm tình trạng quá tải ở tuyến trên, vừa giúp giảm nguy cơ “thủng” quỹ bảo hiểm y tế và quan trọng hơn là người dân sẽ được chăm sóc sức khỏe tốt hơn.

Để thực hiện đề án của Bộ Y tế, từ nay đến cuối năm 2014, Sở Y tế Tiền Giang sẽ chuẩn bị nhân sự, mỗi trạm y tế sẽ cử một bác sĩ đa khoa đi học lớp định hướng về bác sĩ gia đình. Đồng thời, nâng cấp cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị thiết yếu và đầu tư kinh phí cho việc triển khai mô hình bác sĩ gia đình tại các trạm y tế phường, xã; triển khai các văn bản hướng dẫn về hành nghề bác sĩ gia đình. Đến năm 2015 mô hình này sẽ được triển khai tại một số trạm y tế phường, xã đủ điều kiện. Từ năm 2015 - 2020 mô hình này sẽ được nhân rộng ra tất cả các trạm y tế phường, xã và một số các phòng khám chữa bệnh tư nhân.